Damar Tıkanıklığı Nedir?
Damar Tıkanıklığı Nedir?
Kan damarlarının iç yüzeylerinin yağ ve kolesterol birikmesi sonucu daralması veya tıkanmasıdır. Damar tıkanıklığı, kanın normal akışını engeller ve dokulara yeterince oksijen ve besin maddesi taşımasını zorlaştırır. Kalp krizi, inme ve diğer ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri, ilaçlar ve gerekirse cerrahi müdahale, tedavide kullanılır.
Damar Tıkanıklığı Belirtileri
Kalp damarlarındaki tıkanıklıklar sonucu kalbin yeterli oksijen alamaması durumunda göğüs ağrısı olabilir. Ağrı genellikle fiziksel aktivite veya stres sırasında ortaya çıkar. Dinlenme veya nitrogliserin gibi ilaçlarla geçebilir.
Tıkanıklık nedeniyle bir koroner arter tamamen tıkanırsa, kalp kasının bir kısmının ölümüne yol açabilir. Ciddi bir durumdur ve kalp krizi meydana gelebilir. Kalp krizi belirtileri arasında, göğüs ağrısı, terleme, mide bulantısı, kusma, solunum zorluğu ve hatta bayılma bulunmaktadır.
Bacak tıkanıklık varsa, ağrı, kramp, yorgunluk veya uyuşma ve karıncalanma hissi olabilir. Bu durum “periferik arter hastalığı” olarak bilinir. Boyun damarlarında bulunuyorsa, baş ağrısı, baş dönmesi veya denge kaybına yol açabilir. Beyinde tıkanıklık veya kan pıhtısı oluşması durumunda, inme (felç) riski artabilir.
İnme belirtileri arasında, yüzün bir tarafında veya vücudun bir tarafında uyuşma veya güçsüzlük görülür. Konuşma bozukluğu, ani görme kaybı, şiddetli baş ağrısı ve denge kaybı yer almaktadır. Bu sorun bağırsaklarda mevcutsa, karın ağrısı, ishal veya kabızlık gibi sindirim sorunlarına neden olabilir.
Uzuvlardaki damar tıkanıklığı nedeniyle eller ve ayaklar soğuk olabilir. Renk değişiklikleri (soluk veya mor) gösterebilir. Ciltte yaraların iyileşme sürecini yavaşlatabilir ve ciltte renk değişikliklerine yol açabilir. Hastalığın belirtilerini deneyimliyorsanız, bir doktora başvurmanız önemlidir. Erken teşhis edildiğinde ve tedavi edildiğinde, ciddi komplikasyonları önlemek mümkün olabilir.
Damar Tıkanıklığı Kimlerde Görülür
Sigara içmek, damar duvarlarını hasar verebilir ve riski artırabilir. Yüksek kan basıncı, arterlerin duvarlarını zayıflatabilir ve tıkanıklığa yol açabilir. Yüksek kolesterol seviyeleri damar duvarlarında plak birikimine neden olabilir. Diyabet, kan damarlarını etkileyebilir ve riski artırabilir. Fazla vücut yağı, damar sağlığına zarar verebilir. Ailenizde kalp hastalığı varsa, genetik faktörler de rol oynayabilir.
Düzenli fiziksel aktivite yapmamak, riski artırabilir. Yaş ilerledikçe, risk artar. Erkeklerde, özellikle belirli yaşlarda, risk genellikle kadınlardan daha yüksektir. Kronik stres, damar duvarlarını etkileyebilir ve durumun yaşanmasına sebebiyet verebilir. Aşırı alkol tüketimi, damar sağlığına zarar verebilir. Damar tıkanıklığı, bu risk faktörlerinin bir veya birkaçının bir araya gelmesi sonucu gelişebilir.
Damar Tıkanıklığı Tedavi Yöntemleri
Kolesterol düşürücü ilaçlar plak birikimini azaltmaya yardımcı olur. Trombosit önleyici ilaçlar kan pıhtılarının oluşumunu engelleyebilirler. Kan basıncı ilaçları yüksek tansiyonu kontrol altında tutmaya yardımcı olabilirler.
Angioplasti ve stent işlemi sırasında, bir kateter arterlere yönlendirilir ve tıkalı bölgeye ulaşılır. Daha sonra bu bölgeye balon şişirilir (angioplasti). Ardından genellikle bir stent (tüp şeklinde bir cihaz) yerleştirilir. Stent, damarın açık kalmasına yardımcı olur.
Hastalığı kontrol altına almak ve ilerlemesini önlemek için sağlıklı bir diyet uygulamalısınız. Düzenli egzersiz ve sigara içmeme gibi yaşam tarzı değişiklikleri yapmak önemlidir. Yüksek tansiyon, diyabet gibi risk faktörlerinin kontrol altında tutulması önemlidir. Damar tıkanıklığı tedavisi her hasta için farklı olabilir.
Doktorunuzun tavsiyelerine göre şekillenmelidir. Tedavi, hastanın sağlık durumu, semptomlar ve tıkanıklığın yerine bağlı olarak değişebilir. Tedaviye erken başlamak, ilerlemeyi yavaşlatabilir ve ciddi komplikasyonları önleyebilir. Bu nedenle, risk taşıyan kişiler düzenli sağlık kontrollerini ihmal etmemelidirler.
